1923, het jaar van de overgang

In 1923 kwam de naoorlogse periode ten einde en sloeg de stemming om naar wat de roaring twenties zouden worden, op weg naar de crash weer vijf jaar later. Het was een crisisjaar. In Duitsland culmineerden de bezetting van het Ruhrgebied, de enorme inflatie en de dreigende instorting van de Weimarrepubliek in Hitlers Bierkellerputsch; in Spanje en Turkije kwamen sterke mannen aan de macht; en in de VS was er een president die letterlijk de schandalen niet overleefde en werd opgevolgd door een hands‑off conservatief. Bijna overal kwam reactionair nationalistisch rechts op, zelfs in verzuild Nederland, waar links een pyrrusoverwinning boekte door de Vlootwet te torpederen. 1923 is ook het jaar waarin de ontdekking van insuline werd gevierd met een omstreden Nobelprijs, Time Magazine de nieuwswereld veranderde, Nijmegen een katholieke universiteit kreeg, Toetanchamon een rage werd en de grote Kanto¯‑aardbeving Tokio verwoestte. 1923. Het jaar van de omslag plaatst al deze ontwikkelingen in hun historische context en samenhang.