Rusland een geschiedenis

Sinds eeuwen oefent Rusland op West-Europeanen een bijzondere fascinatie uit. Het is het land van besneeuwde steppen en snelle trojka's, van kerken met gouden uien op hun torens, van wrede tsaren en verkleumde boeren, van de Russische roman en de Russische avant-garde, van Lara en haar dokter Zjivago, van wodka en kaviaar. Beroemd zijn ook de afgronden van de Russische ziel.

De geschiedenis van Rusland zit vol opmerkelijke figuren en dramatische momenten, maar is gelukkig heel wat minder ondoorgrondelijk. Je hoeft de onpeilbare Russische ziel niet te kennen om te begrijpen hoe Rusland zich van een klein vorstendom in het Mongoolse Rijk heeft ontwikkeld tot een Europese grote mogendheid.

De beste remedie tegen de vele mythen over Rusland is uit te gaan van zijn 'gewoonheid'. Dat maakt Rusland overigens niet minder fascinerend. De geschiedenis van Rusland is een geschiedenis die ons aangaat en waar we dus maar beter nuchter tegenaan kunnen kijken. Sinds de tijd van Peter de Grote, einde 17de - begin 18de eeuw, spreekt Rusland een woordje mee in de Europese politiek. Nu het zich weer langzaam hersteld heeft van de teloorgang van de Sovjet-Unie, eist Rusland opnieuw zijn plaats op in de wereld - naast de andere supermachten, de vs en de Europese Unie. Is dat een bedreiging of worden op die manier oude evenwichten hersteld?

Raymond Detrez (1948) is hoogleraar en doceert geschiedenis van Rusland aan de Universiteit Gent. Hij publiceerde eerder onder meer De sloop van Joegoslavië en De Balkan. Van burenruzie tot burgeroorlog.