Tot het uiterste

In 1918 riep de sociaaldemocratische partijleider Pieter Jelles Troelstra de revolutie uit en in 2019 lanceerde Thierry Baudet zijn boreale hemelvaart. In de tussenliggende eeuw zijn er in Nederland altijd radicalen en extremisten geweest. Hun invloed is beperkt gebleven – behalve in de Tweede Wereldoorlog, toen het land werd geregeerd door een extremistische bezettingsmacht – maar een democratie zal steeds met verre randen te maken hebben en daarmee om moeten gaan. De 102 jaren die Hans Schoots in Grootse gedachten bespreekt, hebben omverwerpende ideeën van allerlei soort te zien gegeven: opmerkelijke stromingen ter verre linkerzijde, vele varianten aan de rechterrand, bommenleggers, rassenzuiveraars, en in de laatste decennia ook jihadisten. Hoewel hun overtuigingen vaak ver uiteenlagen, had hun levenshouding sterke overeenkomsten: een verlangen naar een verheven leven. Dit verlangen brengt Hans Schoots in dit overzichtswerk weergaloos in beeld.